Wanneer je op zoek gaat naar een raskitten, volwassen raskat of wanneer je besluit te gaan fokken met je raskat kan het zijn dat je zomaar opeens een heleboel nieuwe termen tegenkomt waarvan je het bestaan niet wist.... Om er een paar te noemen: FIV, FeLV, HCM, PKD, BEAR, HD, PL, CIN, etc.
Kijk maar eens bij de kitten advertenties op deze website. Daar zie je staan: Moeder is getest op:... Vader is getest op:... Soms staat daar FIV en FeLV, soms staat er FIV, FeLV, HCM en PKD, soms staat er "ja"' en soms staat er PKD (dna), Fiv, Felv of weer een hele andere combi van bovengenoemde afkortingen. Ook bij de aangeboden dekkaters kom je deze afkortingen tegen. Maar wat betekenen deze afkortingen en waarom zijn ze zo belangrijk? Waar moet je verder nog op letten? Ik probeer het zo simpel mogelijk uit te leggen....
We beginnen bij de verplichte testen: FIV en FeLV
Iedere Cattery die is aangesloten bij een rasvereniging én die wil fokken met een poes... is verplicht zijn/haar kat te laten testen op FIV en FeLV. FIV en FeLV zijn virussen.
FeLV (staat voor Feline Leukemie Virus) is een ziekte met een dodelijke afloop. Meestal geeft het virus vooral een aantasting van het afweersysteem, en soms zien we leukemie (tumoren van de witte bloedcellen in het bloed) ontstaan. Gelukkig komt dit virus steeds minder voor. Dit is te danken aan het feit dat er veel vaker getest wordt op het virus voordat er gefokt wordt met de dieren.
FIV (staat voor Feline immunodeficiëntievirus) is een virus dat kattenaids veroorzaakt. Dit virus maakt het afweersysteem kapot. FIV kan alleen bij de kat AIDS veroorzaken, en is dus niet gevaarlijk voor de mens. KattenAIDS is helaas niet te genezen.
Wat is een erfelijke aandoening? Een erfelijke aandoening is een ziekte of afwijking die van generatie op generatie kan worden doorgegeven door een afwijking (mutatie) in de genen.
Testen voor het opsporen van erfelijke aandoeningen
En hier wordt het wat "lastiger"... voor bepaalde rassen gelden (eenmalige) rasspecifieke verplichte testen. Momenteel is dit het geval bij de Burmees, Korat, Noorse Boskat en de Oosterse rassen. Deze testen dienen te worden gedaan voordat er een dekking plaatsvindt en bij voorkeur voor de leeftijd van acht (8) maanden (bron: Mundikat)
Witte katten moeten altijd getest zijn/worden op doofheid (BAER-test)
HCM (staat voor: Hypertrofische cardiomyopathie). HCM is een van de meest voorkomende aandoening bij de kat. HCM is een hart aandoening.Alle katten kunnen HCM krijgen. HCM kan worden doorgegeven door de vader en/of de moeder van de kittens. Maar HCM kan ook plotseling ontstaan. Er is dan ook geen 100% garantie dat een kat die middels een echo is getest op HCM dit inderdaad niet heeft en vererft. Het is een momentopname. Een kat die ingezet wordt voor de fok, zal dan ook regelmatig via echo getest moeten worden op HCM.
Een HCM test kan gedaan worden op een leeftijd vanaf 12 maanden. Daarna HCM kater ieder jaar herhalen en de poes om het jaar.
PKD (staat voor: Polycystic Kidney Disease). PKD is een ziekte van de nier(en). PKD is een erfelijke ziekte, die van ouder op nakomeling wordt overgebracht. Er is maar één ziek ouderdier nodig om de ziekte over te dragen.
Een PKD test kan gedaan worden op een leeftijd vanaf 6 maanden en is éénmalig.
Misvattingen
Uit geteste lijnen
Je leest het soms wel eens: Moeder / Vader is uit "geteste lijnen" Dat is mooi, maar zoals je hiernaast kan lezen: HCM kan zomaar ontstaan. Dus ook al is (groot)moeder of (groot)vader getest... Dat zegt nog niet dat moeder of vader HCM vrij is.
DNA getest
Over het algemeen kan je echt wel zeggen: HCM testen via DNA voldoen niet! Alleen bij de Ragdoll en de Maine Coon is er een gen bekend die kan leiden tot HCM. De DNA test voor het ene ras is zinloos om te gebruiken bij een ander ras.
Bij de mens zijn meer dan 130 verschillende mutaties bekend die bijdragen aan de vorming van HCM. Het is dus waarschijnlijk dat ook bij de kat veel meer mutaties zijn dan nu bekend is. Het kan ook zo zijn, dat bij ieder ras een andere mutatie de oorzaak is van HCM. Zolang we van elk ras niet exact weten welke gen-beschadiging verantwoordelijk is voor de HCM in dit ras, kunnen we geen DNA test doen.
Mijn eigen dierenarts kan ook een HCM echo maken!
Dat kan... als je dierenarts op de lijst van de specialisten vermeld staat. De HCM test moet uitgevoerd worden door erkende specialisten, met de juiste apparatuur en die de uitslagen van de echo op de juiste manier kunnen interpreteren. Ook al is je eigen dierenarts dan wellicht dichter in de buurt of goedkoper... je wilt een HCM uitslag die klopt!
Steeds vaker hoor / lees / zie je in de media en online verhalen over hoe ongezond rasdieren zijn. Er wordt zelfs gepleit om bepaalde rassen helemaal te verbieden en shows met rasdieren te verbieden met als reden dat rasdieren enkel op uiterlijk worden gefokt en dat er geen rekening wordt gehouden met het welzijn en de gezondheid van de rasdieren.
Er zijn nog altijd rassen waar geen of nauwelijks gezondheids- en welzijnsproblemen spelen en er zijn kattenfokkers die er alles aan doen om het door hen gefokte ras gezond te houden. Er zijn echter ook rassen waarbij de gezondheid en het welzijn van de katten in uit het oog is verloren. Dan heb ik het vooral over het uiterlijk (los van de testen op erfelijke afwijkingen) zoals té korte (of geen) neuzen, té lange neuzen, té grote oren, etc. etc.
Overweeg je de aanschaf van een dergelijke raskat? Realiseer je dan goed wat de impact is van bijvoorbeeld permanente benauwdheid of chronische gewrichtspijn op het dagelijkse leven van je kat. Dierenartsen en keurmeesters op shows moeten streng(er) controleren op de gezondheid. Ik vind het een taak voor de fokkers om éérst selecteren op gezondheid, vervolgens op karakter en dan pas op uiterlijk.
Bij serieuze kattenfokkers is er een verantwoord fokbeleid en staat de gezondheid van de raskatten daarbij altijd bovenaan. Deze Catteries laten hun katten regelmatig testen op erfelijke afwijkingen die op hun ras van toepassing kunnen zijn.
Vraagt u zich na het lezen van alle bovenstaande informatie af waarom een fokker zijn/haar fokdieren niet of onvolledig laat testen opbepaalde erfelijke afwijkingen? Vraag het dan vooral aan deze fokker! Ziet u een leuk nestje zonder stambomen, maar wel van zogenaamde raszuivere en échte raskatten? Vraag eens naar de testen van de ouderdieren van dit nestje!
De fokker kan u waarschijnlijk niet eens uitleggen waarom er niet getest wordt of zal het afdoen als "onnodige kosten" of "niet nodig", maar als bekend is dat een bepaalde aandoening of erfelijke afwijking voorkomt in het ras, dan is er geen excuus om niet te testen! Zoek dan een Fokker die wel verantwoord bezig is met de gezondheid van het ras!
